𝐌𝐨𝐝𝐮𝐥𝐮𝐚: 𝐆𝐢𝐳𝐚𝐫𝐭𝐞 𝐞𝐭𝐚 𝐊𝐮𝐥𝐭𝐮𝐫𝐚: 𝐁𝐞𝐬𝐭𝐞𝐚𝐤 𝐞𝐭𝐚 𝐧𝐢𝐤... 𝐠𝐞𝐫𝐭𝐮 𝐞𝐭𝐚 𝐮𝐫𝐫𝐮𝐭𝐢 𝟏 𝐞𝐭𝐚 𝟐. 𝐬𝐚𝐢𝐨𝐚

Ongi etorriak "Notas de cambio" blogera. Gaur, "Hatzaparrak" taldearen izenean, hausnarketa baten bitartez, aniztasunaren inguruan murgiltzen jarraituko gara. Aniztasuna gizartearen parte da. Gizarte-talde desberdinak osatzen ditugun gizakiok, antzekotasunak ditugun arren, desberdintasun asko ditugu ere. Baina arazoa desberdintasun horiek gero eta gehiago banatzen gaituztenean hasten da, kontuan hartu gabe aberastu egin gaitzaketela. Ideia horrekin lotuta, aniztasuna eta inklusioa ulertzeko premia sortzen da. Baina garrantzitsuena ez da soilik kontzeptu horiek ulertzea, baizik eta bi alderdi horiek dakartzaten esanahi sakonenei aurre egitea ahalbidetuko duten baliabideak eta jarrerak identifikatzea.

Aniztasunari buruz ari garela eta, aipatu beharra dago kontzeptua oso zabala izan daitekela, tipologiaren antzera. Arrazoi horrengatik, Gizarte eta Kultura Ingurunearen Ezagutza irakasgaian, aniztasun mota ezberdinen inguruan lan egiteko bi saio eskaini ziren. Lehenengo saioan, dinamika desberdinen bidez, ideologia aniztasuna landu genuen. Saioari hasiera emateko, termino ezberbinak hartu genituen abiapuntu, tolerantzia eta enpatia kontzeptu nagusiak izanik. Saioan zehar, kontzeptu hauek, ariketa ezberdinen bidez lantzea lortu genuen eta hauen helburua, gure tolerantzia eta enpatia maila neurtzea izan zen.

"Enpatia" kontzeptuaren inguruan ari garenez eta esanahia kontuan hartuta, beste pertsonaren ikuspegia ulertu, eta nola pentsatzen duen edo besteak nola sentitzen diren jakiteko gaitasunarekin lotutako ideia atera genuen ondorio modura. Baina, geure buruari galdetu beharra dugu, benetan enpatikotzat jotzen al dugu geure burua?, benetan gai al gara beste pertsonaren azalean jartzeko? Galdera horri erantzun ahal izateko, besteekin dugun "enpatia" mailari dagokionez, saioan zehar hasierako balorazio bat egitea proposatu zitzaigun. Emaitzak positiboak izan ziren, eta, klaseari dagokionez, pertsonak gai direla, sarritan, beste pertsonaren lekuan jartzeko ondorioztatu zen.

Hasierako lanketa hori egin ondoren, gaiaren mamira sartu ginen; horretarako, bi jarduera praktiko planteatu zizkiguten. Lehendabiziko jardueran, orain dela gutxi Donostiako Alde Zaharrean gazteen eta Ertzaintzaren artean sortutako istiluetan parte hartu zuten bi kolektibo horietako baten alde jartzea eskatu ziguten, beti ere, kolektibo bakoitzaren jokabidearen alderdi positiboak eta negatiboak aitortuz. Hortxe izan zen gure tolerantzia, errespetu eta enpatia maila benetan lanean jarri genuen momentua; bada, gatazkan parte hartu zuten kolektibo baten alde jarri behar ginen baina, aldi berean, “kontrakotzat” hartutako beste kolektibo horren jarreraren alderdi positiboak identifikatu behar genituen. 

Lehenengo jarduera amaitu eta ondorioak atera eta gero, bigarren dinamikari hasiera eman genion, pertsonaia ospetsu batzuen argazkien bidez, erabaki behar izan genuen haietako zeinekin kafe bat hartzea gustatuko litzaigukeen eta norekin ez, eta, jakina, gure aukeraketaren arrazoiak azaldu behar izan genituen. Zalantzarik gabe, ahaidetasunagatik edo antzeko pentsamendu ideologikoak kontuan hartuta, erraza izan zen erantzuna justifikatzea kafe bat hartzea gustatuko litzaigukeen pertsonaiei dagokienez. Pertsonaiaren batekin kaferik ez hartzeko arrazoiak azaltzeko orduan, ordea, zailtasunak izan genituen. 

Aurreko jarduerarekin lotuta, honelako dinamikei esker, gure gizartean dagoen errealitatearekin bat datorrena ikusten dugula ondorioztatzen dugu. Izan ere, gaur egun, askoz errazagoa da gurearen antzeko itxaropenak eta ezaugarriak betetzen dituzten pertsonen tokian jartzea, gu tartean egoteko gai izango ez ginatekeen egoera batean bizi diren pertsonekin baino.

Tolerantzia, errespetua eta enpatia praktikan jarri ondoren, amaitzeko, hausnarketa sakonago bat egin eta haiekiko dugun benetako azaleratze maila zehaztu genuen. Ariketa desberdinak jorratu genituen heinean konturatzen joan ginen bezala, hasiera batean gure buruari kontzeptu hauekiko esleitzen genion pertzepzioan aldaketa nabariak eman ziren.

Irakasgaiaren bigarren saioan, aldiz, hainbat dinamika egin genituen jatorri-aniztasunaren inguruan; izan ere, nahiz eta kontzeptu hauek lehen saioan landutako terminoekin alderatuz antz handia ez izan, haien artean lotura estua dutela uste dugu.

Gaur egungo gizarteen ezaugarri bereizgarrienetako bat aniztasun kulturala, etnikoa, linguistikoa eta identitarioa da, egungo migrazio-prozesuetatik eratorriak direnak. Eta, itxuraz, oso kontzeptu entzunak diren arren, errealitatean, pertsona gutxik ulertzen dute haien artean dagoen aldea. Arrazoi horregatik, saioari hasiera emateko, "immigrante", "migrante" eta "emigrante" kontzeptuen inguruko hurbilketa bat egin zen. Bateratze-lana egin ondoren, aipatutako hiru terminoak, beren bizilekua lekuz aldatzen duten pertsonei buruz jorratzen zutela ondorioztatu genuen. Izan ere, desberdintasuna desberdintzeko, nahikoa da gogoratzea horietako bakoitza aditz desberdin batekin lotzen dela, hau da, “inmigrante” bat, etortzen den norbait da, “emigrante” bat, berriz,  joaten den norbait da eta “migrante” bat, aldiz, desplazatzen den norbait.

Kontzeptuak argitu ondoren, saioa “inmigrante” bat irudikatzea eskatzen zuen dinamika batekin jarraitu genuen. Horretarako, 6 abiapuntu hartu ziren erreferentziatzat (jatorria, azalaren kolorea, hizkuntza, erlijioa, maila sozioekonomikoa eta generoa). Amaitutakoan, bateratze-lana egin zen, eta klasearen ia erdiak gizon beltz bat irudikatu zuen, afrikar jatorrikoa, musulmana eta klase sozioekonomiko baxu samarrekoa. Gaur egun, Estatistikako Institutu Nazionalaren arabera, 5.235.375 atzerritar gehiago daude, eta nazionalitate nagusien artean, kolonbiarra (62.355 gehiago), venezuelarra (53.288) eta marokoarra (47.346) daude.

Datuak ikusita, geure buruari planteatu beharra dugu; zergatik, immigrazioaz hitz egiten denean, orokortzeko eta kolektibo jakin batez hitz egiteko joera dago? Ikasgelatik jasotako erantzunak erreferentziatzat hartuta, gaur egun orokortzeko joera hori komunikabideek islatzen duten inmigrazioarekiko ikusmolde negatiboak izandako eraginagatik dela ondorioztatzen dugu.

Komunikabideen inguruan hitz egiten ari garenez, saioan zehar hainbat bideo ikusi genituen (Doll Test eta El machismo y el racismo en el cine), non, immigrazioarekiko aurrez pentsatutako irudia islatzen zen, kolektibo beltza kaltetuena izanik. Komunikabideek, oro har, kultura, bizimodu, portaera eta, batez ere, biztanleriaren balioen eraketan duten eragina agerikoa da. Gure ustetan, garrantzitsua da horrelako jarduerak egitea; izan ere, gure gizartean sakon barneratu dugu migrazio-fenomenoak, gizarte-segurantza ezaren eta delinkuentziaren indizearen hazkundearekin lotuta daudela, eta, oro har, komunikabideak direla pertzepzio negatibo horren eraikitzaile nagusiak. Eta, horren berri emateko, saioa, taldeak osatuz eta hainbat baliabide (filmak, telesaiak) emanez amaitu genuen, non, esplizituki edo inplizituki, irudi eta jarrera arrazistak proiektatzen ziren.

Beraz, gure hausnarketari amaiera emateko, saio hauei esker, ondorioztatu dezakegu, ideologia, pentsaera eta jatorri aniztasunaren aurrean ez garela uste dugun bezain toleranteak. Honen zergatiak, erantzun desberdinak izan ditzake, baina gizabanako bakoitzaren balioekin estuki lotua dagoen gai bat denez, desberdin pentsatzen duen horrekiko, orokorrean, errespetuz eta enpatiaz jokatzea kostatzen zaigula konturatu gara. Beraz, oraindik, gai honekiko lanketa handia egiteko geratzen zaigula iruditzen zaigu. 

Ildo berberari jarraiki, tolerantziak, errespetua, enpatia eta elkartasuna eskatzen dituela ondorioztatzen dugu. Malgua izatea, entzuten eta behatzen jakitea eta desberdintasuna gure bizitzaren zati normal gisa onartzea esan nahi du. Denok gara desberdinak, eta aberastasuna mundu honetan, aniztasunean dagoela uste dugu. Eta, Haur Hezkuntzako etorkizuneko irakasleak izango garen aldetik, tolerantzian eta errespetuan heztea gizateriaren erronka handietako bat dela uste dugu, baina, era berean, giltza dela gizarte hobe, justuago, gizatiarrago eta bakea eta elkarrizketa presente egon daitezkeen gizarte batera aldatzeko.

“𝗟𝗮 𝗱𝗶𝘃𝗲𝗿𝘀𝗶𝗱𝗮𝗱 𝗲𝗻 𝗹𝗮 𝗳𝗮𝗺𝗶𝗹𝗶𝗮 𝗵𝘂𝗺𝗮𝗻𝗮 𝗱𝗲𝗯𝗲𝗿í𝗮 𝘀𝗲𝗿 𝗰𝗮𝘂𝘀𝗮 𝗱𝗲 𝗮𝗺𝗼𝗿 𝘆 𝗮𝗿𝗺𝗼𝗻í𝗮, 𝗰𝗼𝗺𝗼 𝗹𝗼 𝗲𝘀 𝗲𝗻 𝗹𝗮 𝗺ú𝘀𝗶𝗰𝗮 𝗱𝗼𝗻𝗱𝗲 𝗱𝗶𝗳𝗲𝗿𝗲𝗻𝘁𝗲𝘀 𝗻𝗼𝘁𝗮𝘀 𝘀𝗲 𝗳𝘂𝗻𝗱𝗲𝗻 𝗹𝗼𝗴𝗿𝗮𝗻𝗱𝗼 𝘂𝗻 𝗮𝗰𝗼𝗿𝗱𝗲 𝗽𝗲𝗿𝗳𝗲𝗰𝘁𝗼”. 𝗔𝗯𝗱𝘂𝗹 𝗕𝗮𝗵𝗮

Pérez Guereta, Naiara.

Telleria Robles, Maddi.

Tello Cibiriain, Janire.

Vélez López, Koro.

HH2-GA2